Thời tiết lạnh giá của mùa đông khiến cho không chỉ trẻ con mà cả người lớn đều thích ngâm mình trong nhà tắm lâu hơn một lúc. Nhiệt độ của hơi nước nóng bốc lên khi tắm làm cho không khí trong phòng tắm cao hơn ngoài trời, vô cùng thoải mái.

Tuy nhiên, sau khi tắm lâu trở ra, chúng ta sẽ thấy hiện tượng các ngón tay, ngón chân nhăn nheo, trắng bệch, trông rất xấu xí. Nếu chú ý, không chỉ riêng sau khi tắm lâu, sau khi bơi và giặt quần áo thì ngón tay cũng sẽ trông như vậy, chuyện gì đã xảy ra? Tại sao các bộ phận khác không thay đổi? Cơ thể đang cảnh báo điều gì đó không ổn sao?

Câu trả lời là có rất nhiều ý nghĩa!

Chúng ta đều biết rằng muốn làm tăng độ ma sát thì cần phải tăng diện tích tiếp xúc, càng có nhiều nếp gấp thì lực ma sát càng lớn. Hiện tượng tay chân nhăn nheo có thể ít ảnh hưởng trong xã hội hiện đại, nhưng lại có tác dụng rất lớn trong xã hội nguyên thủy.

Tổ tiên của chúng ta không có găng tay, giày cũng như không có khái niệm chống trơn trượt. Khi ra ngoài thu thập tài nguyên người nguyên thuỷ luôn đi bộ, trong quá trình sinh tồn chủ yếu là săn bắt, hái lượm cũng dùng tay không. Nếu trời đổ mưa hoặc tuyết rơi, mặt đất, gỗ và đá sẽ bị ướt, khó đứng vững và cầm nắm. Đây là lúc các ngón tay và ngón chân nhăn nheo có thể phát huy tác dụng, giúp chúng ta giảm nguy cơ bị ngã và lấy đồ vật dễ dàng hơn.
 

​

​

Theo quan điểm sinh học, những ngón tay nhăn nheo do bị ngâm lâu trong nước có thể cầm nắm các vật ướt như bi thủy tinh, đá nhanh hơn. Nhưng không thể để lúc nào tay chân cũng ướt được bởi vì các ngón tay nhăn nheo sẽ kém nhạy cảm hơn hoặc dễ bị thương khi cầm nắm các vật khô.

​

​

Do đó, ngón tay và ngón chân sẽ không bị nhăn khi chạm vào đồ khô, điều này là để cải thiện độ nhạy. Trong khi đó, chúng sẽ nhăn lại khi chạm vào đồ ướt, điều này là để tăng ma sát, tăng tốc độ cầm nắm và độ ổn định. Dù có là tình huống nào xảy ra, con người cũng có thể thích nghi tốt. Rõ ràng, qua hàng vạn năm tiến hóa, những đặc điểm có lợi cho sự tồn tại sẽ không bị loại bỏ.

Làm thế nào có thể giải thích hiện tượng này theo quan điểm y học?

Đầu tiên là da, trên da chúng ta có một lớp dầu, có thể dưỡng ẩm và khóa nước, nhưng dầu lại dễ tan trong nước, đặc biệt là nước ấm, sau khi ngâm lâu thì dầu sẽ giảm đi, từ đó chức năng cũng bị thay đổi từ khóa nước chuyển thành hấp thụ nước. Một số người có thể thắc mắc, vậy tại sao da không nên phồng lên sau khi thấm nước mà lại nhăn nheo? Nguyên nhân là vì có sự "phân kỳ" giữa biểu bì và hạ bì.
Lớp biểu bì không có nước nên rất muốn hút thêm nước, nhưng ở lớp hạ bì lại có nhiều nước, không muốn hút thêm nữa nên nước sẽ bị "kẹp" giữa hai lớp này. Lớp biểu bì bên ngoài phồng lên, lớp hạ bì bên trong lại không nở sẽ dẫn đến hiện tượng nhăn nheo chúng ta thấy.

 

​

Thứ hai là tế bào, cơ thể con người đã có sẵn nước nên rất dễ bị tác động bởi nước bên ngoài, khi bạn bơi trong nước thì da hấp thụ nước nhanh hơn, tế bào bên trong cũng đầy buộc nước trong tế bào đó thoát ra khiến thành tế bào co rút nhanh. Đặc biệt nếu bạn đi bơi ở biển hoặc giặt quần áo bằng bột giặt hay nước giặt, hiện tượng da nhăn sẽ dễ nhận thấy hơn.

Chắc hẳn ai cũng thắc mắc tại sao chỉ có da tay, da chân nhăn nheo mà da ở những vùng khác không hề thay đổi? Có gì đó đặc biệt ở bàn tay và bàn chân sao?

Thực ra, nguyên nhân rất đơn giản, vì lớp biểu bì ở bàn tay, bàn chân tương đối dày, ít mỡ, nhiều mạch máu, không mọc lông, lại càng nhạy cảm với sự nóng lạnh của môi trường bên ngoài, nên những thay đổi rõ ràng hơn. Vùng mông và ngực có nhiều mỡ, lớp biểu bì mỏng hơn, đàn hồi tốt hơn, da không dễ nhăn.

- Ngón tay nhăn nheo thực chất là lời nhắc nhở rằng bạn đã tắm quá lâu. Vì vậy cần kiểm soát thời gian tắm.

Không nên tắm quá lâu, nói chung chỉ nên tắm và gội đầu trong khoảng thời gian không quá 10 phút, tắm và ngâm chân không quá 20 phút, nhất là đối với trẻ em và người già bởi hàng rào bảo vệ da tương đối kém, không thích hợp tắm lâu sẽ khiến da rất khô.
 

​

Nhiệt độ nước cũng nên kiểm soát tốt, tốt nhất không quá 45 độ, nước quá nóng sẽ làm tổn thương da, khiến toàn thân mẩn đỏ sau khi tắm. Nhất là các bạn ở phía bắc phải chú ý nhiệt độ khi tắm trong nhà tắm, không được cố gắng tăng nhiệt độ nước lên quá cao.

Hơn nữa, nếu nhiệt độ nước quá cao, nhiệt độ trong nhà cũng tăng cao, không gian phòng tắm tương đối nhỏ và kín, khi nhiệt độ tăng cao, não bộ rất dễ bị thiếu oxy, nếu không cẩn thận sẽ bị ngất xỉu. Khi trẻ tắm không nên dùng nước nóng dội trực tiếp lên cơ thể trẻ vì làn da của trẻ mỏng manh, dễ bị phỏng.

- Hãy cẩn thận để không bị cảm lạnh

Chú ý giữ ấm trong lúc tắm, có thể chừa khe hở để thông gió, nhưng không được mở cửa sổ, rất dễ bị cảm lạnh. Các bạn đi tắm nên bổ sung nước nóng kịp thời nếu thấy nước quá nguội. Chênh lệch nhiệt độ giữa bên trong và bên ngoài phòng tắm rất lớn, sau khi tắm xong bạn nên quấn khăn tắm và mặc đồ càng sớm càng tốt, lau khổ và sấy tóc, cố gắng không ra ngoài trời khi tóc còn ướt.

Tóm lại, việc ngón tay nhăn lại sau khi tắm và bơi trong thời gian dài thực sự có liên quan đến mức độ hấp thụ nước khác nhau của lớp biểu bì và hạ bì. Tình trạng này sẽ khiến tay chân trông hơi xấu xí nhưng hoàn toàn không đáng ngại và da cũng có thể sớm trở lại trạng thái ban đầu, vì vậy bạn không cần phải lo lắng quá nhiều. Tuy nhiên, nếu thấy các ngón tay trắng bệch, nhăn nheo có nghĩa là thời gian tắm quá lâu, bạn nên trở ra nhanh chóng.